10/4 - 3/6 2018
Ana Milenković je srpska umetnica, rođena u Beogradu, koja živi i stvara u Londonu. Iako je po vokaciji slikarka, Ana eksperimentiše i stvara u širokom spektru medija od skulpture, fotografije, digitalnog kolaža, do printa.
Ovom izložbom, imamo izuzetnu čast da prvi put, srpskoj javnosti predstavimo umetnički opus Ane Milenković. Zastupljene slike i predmeti odaju sopstvenu vizuelnu logiku koja nastaje procesom u kojem umetnica intuitivno, van svih očekivanja, kombinuje raznolike motive, simbole i teme. Predstave nekih drevnih božanstava, zajedno sa antičkim Grčkim ali i simbolima i motivima koji vode poreklo iz različitih kultura, neretko i sa Balkana, na Aninim slikama sreću se zajedno inicirajući međusobni dijalog. Da bi dijalog bio omogućen, između tako udaljenih i oprečnih ideologija bilo bi neophodno računati na opsežno znanje o kulturi, istoriji, umertnosti, religiji, mitologiji ali i geografiji kao političkom prostoru. Sapajanjem obih naizgled nespojivih predstava odbacuje se sva inherentna tradicija, idiomi i značenja što za posledicu nudi zbunjenost i otuđenost. Sve ove predstave zajedno, unutar jedinstvenog galerijskog prostora, na prvi pogled stvaraju haotičnu i pomalo uznemirujuću atmosferu ali i subverziju kulturnih sukoba naočigled posmatrača.
Ipak, Anine slike ne nude precizan narativ niti poruku. One nastaju automatizovanim procesom u kojem umetnica kolažira prethodno prikupljeni materijal. Fotogragije raznolikih predela i spomenika kulture nekih drevnih naroda umetnica prikuplja putem interneta i čuva u svojim fajlovima. Skice za novonastale slike postaju najpre digitalni kolaži sakupljenog materijala koje umetnica ređa u photoshopu a potom ih koristi kao predloške za buduće slike.
Često i sami u želji da stvorimo sopstvene predstave o nekim dalekim ili drevnim kulturama i civilizacijama, služimo se pretraživačima. Internet kao glavna kulturana tekovina u savremenom kontekstu ponudio nam je da različita saznanja stičemo putem brzih informacija, istovremeno poništavajući vremensku i prostornu distancu. Brisanjem ovih distanci nestaju i mnogobrojna značenja. Tako, grčke skulture danas identifikujemo samo na osnovu njihovog sivo-belog izgleda, zaboravljajući da su one originalno bile božanske statue u boji. Između šarenih antičkih statua i grupisanih belih replika u akropoljskom muzeiju kao i fotografija istih skulptura na elektornskim ekranima, gubi se izvorni kontekst.
Ova tranzicija nije ništa manje specifična u odnosu na neke druge promene u ljudskoj istoriji u proteklih nekoliko decenija. Granice između značenja, vrednosti i objektivnosti postaju sve više zamagljene. Život u post internet dobu koje se sve više tumači kao doba „post istina“, sasvim sigurno površnim protokom informacija, doprinosi opštoj kulturnoj stagnaciji i zbunjenosti. Umetnica baratajući apsurdom, stvara svet inverzije normalnog i očekivanog i time pronalazi efikasan način reagovanja na postmoderno društvo.
Naziv izložbe „Bogovi su pali na teme“ podseća nas i jasno sugeriše na istoimeni film reditelja Džejmija Isa iz 80ih godina prošlog veka koji donosi komičnu prriču o globalizmu kroz susret pripadnika bušmanskog afričkog plemena iz pustinje Kalahari sa flašicom koka kole koju američki pilot izbacuje iz aviona. Dok pripadnici plemena ovaj gest shvataju božijim darom, razvija se čitav zaplet filma. Anine slike na izvestan način predstavljaju subverziju ironije gde nam neki objekti ili božanske predstave iz prošlosti danas mogu biti u toj meri strani i nepoznati poput bočice koka kole ljudima afričkog plemena iz pomenutog filma. Iako se paralela može činiti neadekvatnom, namera reditelja i umetnice je ista, u težnji da suoči gledaoca sa sopstvenim stanjem duha, sa vrednostima i njihovim značenjima kao i ironijom koja proizilazi iz često pogrešnih interpretacija ili razumevanja koja su moguća čak i danas uprkos savremenim dostignućima internet doba.
Po prirodi stvari prisutna je i čitljiva Anina zainteresovanost za tekovine Balkana, kao i za novija čitanja i reinterpretacije istorija, naročito nakon ne tako davno započetog procesa Balkanizacije u okviru kojeg je nestala Jugoslavija, zemlja u kojoj je umetnica rođena. Nakon više od dvadeset godina od dezintegracije ove zemlje, koja je bila praćena užasima, stradanjima i surovim, žestokim ratom, bivše Jugoslovenske republike kao novoosnovane nacije, kopaju po slojevima prošlasti u potrazi za adekvatnim simbolima i amblemima identiteta, ali i idealima i opštim vrednostnim uverenjima. Nasuprot balkanizaciji, destruktivnom procesu koji se kao pretnja ukazuje i pojavljuje i u drugim zemljama ili oblastima širom planete, nalazi se unija ili savez praćen nekakvim konsenzusom.
Upriličeni vizuelni banket od strane umetnice otvara pred gledaoce jedinstveni kulturni sinkretizam koji, nakon mnogobrojnih lutanja, izgubljenih i pronađenih identiteta ali i razaranja i rekonstrukcija prethodnog znanja kao i preoblikovanja stvarnosti, može ponuditi novu paradigmu za civilizaciju danas.
Vraćajući Anine radove u njeno „izvorno“ okruženje osećamo izuzetnu čast da po prvi put predstavimo umetnički opus Ane Milenković u Srbiji, i upravo sa njom i pokrenemo izložbenu aktivnost novoosnovane galerije Novembar.
Marijana Kolarić
